Kino söýüjiler, köne film şaý-sepleriniň köpüsiniň özboluşlydygyny, aslynda köpüsiniň gadymy şaý-seplerdigini görerler. Klassiki gadymy şaý-sepleriň käbir umumylyklary bar: gymmatly materiallar, güýçli taryh duýgusy we täsin stiller.
Gadymy şaý-sepler sungat şaý-seplerine degişlidir we häzirki wagtda dünýäde aýlanýan gadymy şaý-sepleriň köpüsi, öz döwrüniň moda tendensiýasyny görkezýän şol döwürde ajaýyp. Olar diňe bir nusgawy we owadan bolman, eýsem köp taryhy we medeni ähmiýete eýe bolan seýrek sungat eserleri. Käbir nukdaýnazardan bu gadymy şaý-sepleriň çeperçilik ähmiýetini peseldip bolmaz. Bu gün Siaobian sizi dürli döwürlerde nusgawy gözellik bilen şol gadymy şaý-seplere göz aýlamaga alyp barar.
Wiktoriýa döwri (1837-1901)
Şa aýal Wiktoriýa döwründe dürli şaý-sepler meşhur bolupdyr. Irki Wiktoriýa döwrüniň şaý-sepleri (1837-1861) romantik tebigat bilen häsiýetlendirilipdir; Wiktoriýa döwrüniň ortalarynda (1861-1880), şazada Albertiň ölümi bilen kömür çaýy ýaly gara daşlar bilen ýas şaý-sepleri meşhur boldy; Wiktoriýa döwrüniň giçki şaý-sepleri (1880-1901) ýeňil we ajaýyp bolýar. Gadymy şaý-sepler Wiktoriýa döwrüniň geçmiş medeniýetiniň beýany, dizaýn ylhamy gadymy Assiriýa, gadymy Gresiýa, Etruskan, Rim, Müsür, Got we Galkynyş elementlerinden alnan.
Sungat Nouveau döwri (1890-1914)
“Art Nouveau” şaý-sepleriniň dizaýny Galkynyş stilinden düýpgöter tapawutlydy. Tebigatdan ylham alýar we hyýaly we çeper aňlatmagyň dürli görnüşleri bilen häsiýetlendirilýär. Gül, haýwan, kebelek we mör-möjek sebäpleri, ertekiler we suw perileri ýaly dürli toslama şahsyýetler ýaly adatydyr. Aýal mowzugy aýallaryň azat ediş hereketiniň başlangyjy bolan ekzotik jandarlara öwrülýär.
Eduard döwri (1900-1915)
Eduard şaý-sepleri, “lenta” stili bilen tanalýar, adatça lentalar we ýaýlar bilen gül dessesi. Şaý-sepleriň bu görnüşi, XVIII asyr nagyşlaryndan, örän kaşaň dizaýnlardan, baýlar baýlygyny görkezmek üçin köplenç geýýärler. Upperokarky aýallar (Aleksandr, Uelsiň şazadasy ýaly) bu bezeg stilinde şaý-sepler geýýärdiler. Bu döwürde şaý-seplerde kümüş köplenç platina bilen çalşylýar, tehnologiki ösüşleriň netijesinde zergärleriň metal işlemäge has ussatdygyny aňladýardy. Bu döwrüň şaý-seplerinde opal, aý daşy, Aleksandrit, göwher we göwher dizaýnda makullandy we köp taraply prosesi gowulandyrmakdan başga-da öndürijiler daşyň hiline-de aýratyn üns berdiler. Ussat platina görnüşinde goýlan seýrek we gymmat bahaly göwher, Eduard döwrüniň iň tapawutly mowzugy.
Art Deco döwri (1920-nji we 1930-njy ýyllar)
“Art Deco” şaý-sepleri Birinji Jahan Urşundan soň ýüze çykypdyr, “Art Nouveau” döwrüniň stiliniň duýgurlygy we bezeg stiliniň näzik nepisligi bilen tapawutlanýar. “Art Deco” şaý-sepleriniň geometrik nagyşlary has nepis we owadan we gapma-garşylykly reňkleriň batyrgaý ulanylmagy - esasanam ak (göwher) we gara (zolakly agat), ak (göwher) we gök (sapfir) ýa-da gyzyl (ýakut) we ýaşyl ( zümrüd) - uruşdan soňky pragmatizmi gowy görkezýär. Dizaýna Mogal oýulan daşlar täsir edipdir, bu döwürde platina gaty meşhur bolupdyr we abstrakt nagyşlar we ýumşak, tertipli dizaýnlar hem ýitip gidipdir. Bu şaý-sepler tendensiýasy 1939-njy ýylda Ikinji jahan urşy başlanýança dowam etdi.
Retro döwri (1940-njy ýyllar)
1940-njy ýyllaryň başynda, harby güýçlerde platiniň köp ulanylmagy sebäpli şaý-sepler köplenç altyn ýa-da gül altyndan ýasalýardy. Döwrüň galyň nagyşly egrileri, konserwatiw taýdan goýlan ownuk göwherlerde we ýakutlarda (köplenç sintetiki daşlar) ýa-da sitrin we ametist ýaly arzan uly däneli daşlarda bolýar. 1940-njy ýyllaryň ahyrynda şaý-sepler, welosiped zynjyrlary we gulplar ýaly mehaniki zatlardan ylhamlanan dizaýnlar, şeýle hem zenan gözelligini görkezýän gül we ýaý şekilleri bilen bezeldi we bu döwürde reňkli daşlar üçin has bezegli ulanyşlar tapyldy.
20-nji asyr döwri (1990-njy ýyllar)
1990-njy ýyllar Eduard döwri ýaly gülläp ösdi we seýrek, gymmatly göwher we ýokary hilli daşlar üçin täzeden ýaryş boldy. Şazadanyň kesilmegi we Reýdeanyň kesilmegi ýaly täze ýokary tehnologiýaly kesişler girizildi we Staryldyz kesmek, gül kesmek we Köne magdan kesmek ýaly köne üweýiş usullaryna gyzyklanma artdy. Şeýle hem göwher daşlaryny gizlemek we göwher dartyş sazlamak ýaly birnäçe täze daş daşlaryny düzmek usullary bardy. Kebelek we aagondarhanyň keşpleri, şeýle hem birneme toprakly Art Nouveau stilleri şaý-sepleriň bu tapgyrynda gaýdyp geldi.
Wagtyň geçmegi bilen gadymy şaý-sepleriň oňat wagt sowgadydygyny, şaý-sepler sungatynyň kolleksiýasynyň ähmiýeti bolan ajaýyp we hiç wagt öçmeýän gözelligi miras almagy kyn däl. Häzirki wagtda häzirki zaman şaý-sepler dizaýnyna belli bir derejede gadymy şaý-sepler täsir edýär we dizaýnerler dürli taryhy döwürlerde şaý-sepleriň aýratynlyklaryny öwrenerler we şaý-sepleriň has owadanlygyny görkezmek üçin eserleri yzygiderli täzelärler.
Iş wagty: Iýul-01-2024