Adamlar gymmat bahaly daşlar hakda pikir edenlerinde, ýalpyldawuk göwher, açyk reňkli ýakut, çuň we özüne çekiji zümrüd we ş.m. ýaly köp dürli gymmat bahaly daşlar ýadyňyza düşýär. Şeýle-de bolsa, bu gymmat bahaly daşlaryň gelip çykyşyny bilýärsiňizmi? Olaryň hersiniň baý hekaýasy we özboluşly geografiki taryhy bar.
Kolumbiýa
Günorta Amerikanyň bu ýurdy, dünýäniň iň ýokary hilli zümrüdleri bilen manydaş zümrüdleri bilen dünýä belli boldy. Kolumbiýada öndürilen zümrüdler tebigatyň düýp mazmunyny jemleýän ýaly baý we reňkli we her ýyl öndürilýän ýokary hilli zümrüdleriň sany dünýädäki umumy önümçiligiň ýarysyna golaýyny tutup, takmynan 50% -e ýetýär.
Braziliýa
Dünýäde iň uly daş öndüriji hökmünde Braziliýanyň daş daşlary pudagy hem täsir galdyrýar. Braziliýanyň daş daşlary ululygy we hili bilen tanalýar, bu ýerde turmalin, topaz, akuamarin, kristallar we zümrüdler öndürilýär. Olaryň arasynda iň meşhur “turmalinleriň şasy” hökmünde tanalýan Paraiba turmalinidir. Özboluşly reňki we seýrek bolmagy bilen bu gymmat bahaly daş, hatda karat üçin on müňlerçe dollar ýokary bahada-da ýetmezçilik edýär we gözlenýän gymmat bahaly daş hazynasyna öwrüldi.
Madagaskar
Gündogar Afrikadaky bu ada döwleti hem gymmat bahaly daşlaryň hazynasydyr. Bu ýerde zümrüd, ýakut we sapfir, turmalin, beril, granat, opal ýaly dürli reňkli daşlary we dürli görnüşli daşlary tapyp bilersiňiz. Madagaskaryň daş daşlary köpdürlüligi we baýlygy bilen bütin dünýäde tanalýar.
Tanzaniýa
Gündogar Afrikadaky bu ýurt dünýädäki ýeke-täk tanzanit çeşmesidir. Tanzanit çuň, açyk gök reňk bilen tanalýar we mahmal, kollektor derejeli tanzanit “Blok-D” gymmat bahaly daş hökmünde tanalýar we ony daşlar dünýäsiniň gymmat bahaly daşlarynyň birine öwürýär.
Russiýa
Asewraziýa yklymyny basýan bu ýurt hem gymmat bahaly daşlara baý. XVII asyryň ortalarynda Russiýa malahit, topaz, beril we opal ýaly gymmat bahaly daşlary tapdy. Özboluşly reňkleri we dokumalary bilen bu gymmat bahaly daşlar rus daşlary pudagynyň möhüm bölegine öwrüldi.
Owganystan
Merkezi Aziýadaky bu ýurt baý daş baýlyklary bilen hem bellidir. Owganystan ýokary hilli lapis lazuli, şeýle hem gymmat bahaly gyrmyzy litiý piroksen, ýakut we zümrüdlere baý. Özboluşly reňkleri we seýrek bolmagy bilen bu gymmat bahaly daşlar owgan daşlar pudagynyň möhüm sütünine öwrüldi.
Şri-Lanka
Günorta Aziýadaky bu ada döwleti ajaýyp geologiýasy bilen tanalýar. Şri-Lankadaky her dag etek, düzlük we depe gymmat bahaly daş baýlyklaryna baýdyr. Bu ýerde ýokary hilli ýakutlar we sapfirler, dürli reňkli dürli reňkli daşlar, hrizoberil daşlary, aý daşy, turmalin, akuamarin, granat we ş.m. tapylýar we gazylýar. Bu gymmat bahaly daşlar, ýokary hilli we dürlüligi bilen Şri-Lankanyň bütin dünýäde meşhur bolmagynyň esasy sebäplerinden biridir.
Mýanma
Günorta-Gündogar Aziýadaky bu ýurt baý daş baýlyklary bilen hem tanalýar. Özboluşly geologiki işjeňligiň uzak taryhy Mýanmany dünýäde möhüm daş öndürijileriniň birine öwürdi. Mýanmardan gelen ýakutlaryň we ýakutlaryň arasynda iň ýokary hilli “şa mawy” sapfir we “kepderiniň gany gyzyl” ýakut dünýä belli we Mýanmaryň jaň kartalarynyň birine öwrüldi. Mýanma, şeýle hem ýokary hilli we seýrek bolmagy üçin ýokary derejede gözlenýän spinel, turmalin we peridot ýaly reňkli daşlary öndürýär.
Taýland
Mýanma bilen goňşy ýurt, baý daş baýlyklary we ajaýyp şaý-sepleri dizaýn we gaýtadan işlemek mümkinçilikleri bilen hem bellidir. Taýlandyň ýakutlary we ýakutlary Mýanmaryňky bilen deňeşdirip bolýar we käbir tarapdan hasam gowy. Şol bir wagtyň özünde, Taýlandyň şaý-seplerini dizaýn etmek we gaýtadan işlemek endikleri ajaýyp bolup, Taýlandyň gymmat bahaly daş şaý-seplerini halkara bazarynda uly gyzyklanma döredýär.
Hytaý
Uzak taryhy we ajaýyp medeniýeti bilen bu ýurt gymmat bahaly daş baýlyklaryna-da baýdyr. Sinszýanly Hetian jade ýylylygy we nepisligi bilen meşhurdyr; Şandongdan sapfirler çuň gök reňkleri üçin köp gözlenýär; we Siçuan we nanunnanyň gyzyl agatlary janly reňkleri we üýtgeşik dokumalary bilen söýülýär. Mundan başga-da, Hytaýda turmalin, akuamarin, granat we topaz ýaly reňkli daşlar öndürilýär. Jiangsu welaýatynyň Lianyungang, ýokary hilli kristallaryň köplügi bilen dünýäde tanalýar we “Kristallaryň öýi” hökmünde bellidir. Highokary hilli we dürlüligi bilen bu daşlar Hytaýyň daş daşlary pudagynyň möhüm bölegidir.
Her bir daş daşy tebigatyň peşgeşlerini we adamzadyň paýhasyny göterýär we olaryň diňe bir bezeg gymmaty bolman, eýsem baý medeni baglanyşyklar we taryhy gymmatlyklar hem bar. Bezeg ýa-da kollektiwler bolsun, daşlar özboluşly özüne çekijiligi bilen adamlaryň durmuşynyň aýrylmaz bölegine öwrüldi.
Iş wagty: 14-2024-nji oktýabr